قبل از آنکه بررسی کنیم بیتکوین یا ارز دیجیتال چیست باید بدانیم ارز و پول چه هستند.
پول چیست؟
پول چیزی است که به طور گسترده برای خرید کالاها و خدمات، یا بازپرداخت بدهیها و مالیات پذیرفته شده است. ممکن است فکر کنید که پول به اسکناسهای کاغذی و سکههای ضرب شده محدود میشود، اما واقعیت این است که هر چیزی میتواند پول باشد، تا زمانی که این موارد استفاده اساسی را برآورده کند:
- واحدی برای حساب
- وسیله مبادله
- وسیله ذخیره ارزش
با نگاهی به تاریخ، اقلامی که اجداد باستانی ما زمانی معامله میکردند و با آنها مبادله میکردند، به عنوان پولِ آنها در نظر گرفته میشد. این اقلام شامل همه چیز از صدف و حیوانات گرفته تا نقره و طلا بود. در دوران مدرن، انعکاس این امر را در مکانهایی که پول دولتی ارزش کمی دارد، میبینیم، مانند زندانها، جایی که سیگار و غذاهای فوری واحدهای حسابداریِ شناخته شده هستند!
از قرن چهاردهم تا قرن بیستم، پوستههای نوعی حلزون به عنوان ارز برای داد و ستد و تجارت در سراسر آفریقا و آسیا استفاده میشد. پوستههای بادوام، قابل تقسیم، قابل شناسایی و کمیاب، ارز طبیعیِ قبل از دوران سکه بودند. موارد دیگری مانند مهرههای شیشه ای، سنگها و نمک نیز در فرهنگهای مختلف مورد استفاده قرار میگرفت. تصور کنید: ممکن است امروز در اقیانوسها ممکن است از روی سنگهایی عبور کنید که زمانی مانند دلار در حساب بانکی به حساب میآمدند. آن ارزهای باستانی امروز همه بی ارزش هستند زیرا در نهایت قربانی قاتل ارزش شدند: تورم شدید یا اَبَر تورم.
استاندارد طلا Gold Standard
به مدت چند دهه کوتاه از اواخر دهه 1800 تا اوایل دهه 1900، تحت استاندارد طلا، بانکها ذخایر طلا نگهداری میکردند و «گواهینامهها» یا «صورتحسابهای» کاغذی را که نشاندهنده رسیدِ ذخایر طلای آنها بود، به مشتریان میدادند. به بیان ساده، مردم به روشی نیاز داشتند تا با پولهای خرد، پرداختهای روزانه و مورد نیاز خود را انجام دهند، به گونهای که حمل و نگهداریِ آن نیز آسان باشد. مطمئناً قرار نبودند برای خرید مواد غذایی، تکههای کوچک شمشهای طلا را بریده باشند زیرا تراشیدن یا قطعه قطعه کردن شمش طلا برای پرداختِ مثلاً هزینۀ یک فنجان قهوه هرگز گزینه مناسبی نبوده است.
فیات Fiat یا پول با پشتوانه دولت
به پولها و ارزهایی که با پشتوانه و تعهدات دولتها و کشورها، چاپ یا توزیع میشوند، فیات میگویند. همانطور که در بالا اشاره شد، به مدت چند دهه و تحت استاندارد طلا، دولتها در ازای طلایی که مردم در بانکها سپرده گذاری میکردند، رسیدهایی کاغذی تحویل میگرفتند که امروزه آن را با نام «اسکناس» میشناسیم. بر روی اسکناسهای آن زمان قید شده بود «رسید طلای شما نزد بانک»!
استاندارد دلار Dollar Standard
پس از آنکه بانکهای آمریکا به دلایل اقتصادی و سیاسی مختلف به دوران طلاییِ استاندارد طلا پایان دادند، بلافاصله استاندارد دلار را جایگزین آن کردند که تا به امروز هم شاهد استفاده از همین استاندارد و استانداردی مشابه در کشورها و دولتهای دیگر هستیم. در استاندارد دلار، دیگر معادلِ ارزش طلای ذخیره در بانکهای آمریکایی، پول چاپ نمیشود و در عوض دولت آمریکا تنها بر اساس نیاز به پول، طبق مصوبات و نیازهای دوره ای، اقدام به چاپ بی رویه پول بدون توجه به ذخایر طلای خود مینماید. این موضوع به تنهایی باعث افزایش نقدینگی در جامعه و افزایش تورم در آمریکا و کشورهایی با استانداردی مشابه شده است.
درست است، اسکناسهای دلاری که توسط دولت چاپ و توزیع میشود، پشتوانهای ندارد. پول فیات فقط کاغذی است که برچسبهای امنیتی روی آن وجود دارد! تنها دلیل ارزش آن این است که دولت چنین میگوید و این چیز خوبی نیست. در نهایت، چرخ اقتصاد، طبیعت خود را نشان خواهد داد و ممکن است روزی دلار را بی ارزش کند.
این یک تاکتیک ترس افکنیِ غیر منطقی نیست. ما این بازی را در کشورهایی مانند ونزوئلا دیدهایم، جایی که فساد دولتی پول ملی آنها (بولیوار) را پس از تحمل نرخ تورمِ نزدیک به 54 میلیون درصد در چند سال پیش، عملاً بی ارزش کرده است.
ارز دیجیتال و رمزارز چیست؟
همانطور که در گام 1 در مورد بلاکچین گفته شد، بیتکوین یک ارز یا پول اینترنتی است که اطلاعات تراکنشهای آن شامل آدرس فرستندۀ وجه (بیتکوین)، آدرس گیرندۀ وجه و زمان انجام تراکنش، در یک دفترکلِ توزیع شده به نام بلاکچین یا زنجیرۀ بلوکی ذخیره میگردد. اگر یادتان مانده باشد گفتم که بین صفحاتِ این دفتر یا بهتر بگوئیم، بین بلوکهای بلاکچین، یک رمز (در اصطلاح فنی: هَش Hash) رد و بدل میگردد تا پیوستگی و امنیت و ترتیب صحیح بلوکها حفظ گردد.
بعد از معرفی فناوری بلاکچین توسط ساتوشی ناکاموتو تا به امروز، ارزهای دیگری با الهام از همین فناوری به مرور متولد شدهاند. هر نوع پول یا ارزی که بر مبنای فناوری بلاکچین و بر اساس رمزنگاری بوجود آمده را ارزِ رمزنگاریشده یا اصطلاحاً رَمزاَرز مینامیم. همانطور که در گام 1 اشاره کردم، کلمۀ رمزنگاری، معادلِ فارسیِ عبارت Cryptography (کِریپتوگِرافی) میباشد. از طرفی نیز میدانیم که معادل انگلیسیِ کلمۀ ارز، Currency (کارِنْسی) است و به همین جهت است که به ارزهای رمزنگاریشده، کریپتوکارنسی (Cryptocurrency)، ارزِ رمزپایه یا رمزارز میگویند.
از سوی دیگر شاهد هستیم که در زبان فارسی به اشتباه از عبارتِ ارز دیجیتال برای این نوع از ارزها استفاده میگردد. ارز دیجیتال همانطور که از اسمش پیداست، همان ارزی است که امروزه به شکل دیجیتال و الکترونیک از آن استفاده مینمائیم. به طور مثال، امروز کمتر از پول کاغذیِ ریال استفاده میکنیم و در عوض، از نسخۀ الکترونیک و دیجیتالِ ریال در اپهای موبایلی و یا کارتهای بانکی استفاده مینمائیم. در مورد ارز دلار و ارز یورو هم همینطور است. امروزه در سراسر دنیا، دلار و یورو از طریق اپلیکیشنهای موبایلی و به شکل اینترنتی و دیجیتال و نه کاغذی، جابجا میگردند.
پس بهتر است تا جای ممکن، عبارت ارز دیجیتال را برای نسخۀ دیجیتالِ ارزهای سنتی مثل ریال و دلار و… استفاده کنیم و از عبارت رمزارز در مورد بیتکوین و سایر ارزهای بلاکچینی. البته خیلی هم نیاز نیست سختگیر باشیم چون متاسفانه عبارت ارز دیجیتال سالهاست به غلط در میان فارسی زبانان مصطلح شده است. همین که امروز متوجه شدیم که رمزارز یا ارز رمزپایه یا ارز رمزنگاری شده چیست به نظرم فعلاً کافی است. پس در گامهای بعدی و در این وبسایت هر جا از عبارت «ارز دیجیتال» یا «ارزدیجیتال» استفاده کردم، میدانید که منظورم همان رمزارز یا کریپتو (کریپتوکارنسی) است.
یکی از جنبههای جالب بازار ارزهای دیجیتال تعداد بیشماری از اصطلاحاتِ استفاده شده برای توصیف این نوع از ارزها است. در حالی که رمزارزها مبتنی بر فناوریِ غیرمتمرکزِ بلاکچین و رمزنگاری میباشند، اصطلاحی که برای توصیف آنها به کار میرود، متفاوت است. از جمله اصطلاحات مورد استفاده در کشورهای مختلف به عنوان مثال میتوان به digital currency در کشورهای آرژانتین، تایلند و استرالیا، virtual commodity در کشورهای کانادا، چین و تایوان، crypto-token در آلمان، payment token در سوئیس، cyber currency در کشورهای ایتالیا و لبنان، electronic currency در کشورهای کلمبیا و لبنان و virtual asset در کشورهای هندوراس و مکزیک اشاره کرد!
بیتکوین چه مشکلاتی را حل میکند؟
تمرکز
بیتکوین نیاز به یک سیستم ثالث متمرکز – مانند یک بانک مرکزی – را برای اعتبارسنجی و تأیید تراکنشها کاهش میدهد. بیتکوین به جای نیاز به سیستم مالی فعلی برای واسطه گریِ نقلوانتقالات و تسویهحسابهای ما، صرفاً به صورت همتا به همتا کار میکند و نیاز به اعتماد به یک کنترلکنندهٔ مرکزی یا متمرکز دولتی را از بین میبرد.
شاید مهمترین ویژگی بیتکوین عدم متمرکز بودن آن باشد. این ویژگی، بیتکوین را از سیستم بانک مرکزی که ما در حال حاضر به آن عادت کردهایم جدا میکند. سیستم بانکیِ ما در سراسر جهان ذاتاً متمرکز است زیرا پول ما توسط دولت کنترل و توزیع میشود. ما این پول را «فیات» مینامیم – که از کلمه لاتینِ Fiat به معنای «تعیین اختیارات» سرچشمه گرفته است!
وقتی یک ارز فیاتِ متمرکز مانند دلار آمریکا (پول ذخیره فعلی جهان) یا یوان چین دارید، مجبور به ورود به یک سیستم مالی میشوید که میتواند قوانین را در هر زمان تغییر دهد. شما در معرض سیستم بانکی بزرگی هستید که کارمزد اضافه برداشت را از شما دریافت میکند، حداقلِ موجودی را نیاز دارد، و پول شما را به افراد دیگر وام میدهد تا کمتر از 1٪ سود سالانه به شما بپردازند. البته این سود در ایران گاهی نزدیک به ۳۰٪ میباشد.
در حالی که بانکهای بزرگ در ایالات متحده رقابت سالمی دارند و بنابراین انگیزههایی برای ارائه خدمات بهتر و رایگان به مشتریان دارند، بسیاری از کشورهای جهان این امتیازات را ارائه نمی دهند. در واقع، بسیاری از بانکهای خارج از آمریکا از مشتریان خود پول میگیرند تا پول آنها را در بانک نگه دارند!
آیا این دزدی نیست؟ شما میتوانید تمام پول نقد خود را زیر تشک خود نگه دارید!
افراد بدون بانک
اگرچه نگهداری پول زیر تشک یا بالش یک شوخی به نظر میرسد اما واقعیت آن است که بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان که دسترسی به بانک ندارند از قلکهای فیزیکی و ناامن استفاده میکنند!
خدمات مالی، موانع گران قیمتی مانند کارمزدها، حداقلها و الزامات شناسایی (احراز هویت) ایجاد میکند که به مردم اجازه نمی دهد به طور عادلانه از نظام مالی بهره مند شوند. علاوه بر این، همه مردم جهان به یک سیستم بانک مرکزیِ با صلاحیت، ایمن و بیمه شده دسترسی ندارند. افرادِ بدون بانک باید در برنامههایی که دولتشان به آنها تحمیل کرده است، شرکت کنند و مهم نیست که این برنامه چقدر ناپایدار یا فاسد است.
از آنجا که هیچ کس مسئول بیتکوین نیست، بیتکوین برای همه کار میکند. شبکه بیتکوین به جای داشتن شخصی در راس، بر اساس اجماعِ همه کسانی که در آن شرکت میکنند کار میکند. (منظور از اجماع، اتفاق نظر است)
مهم نیست در چه کشوری هستید یا دولت شما چگونه کنترل میشود؛ امنیتِ ثروت شما با بلاکچینِ بیتکوین تامین میگردد و هیچ کس اختیار یا قدرتی برای تغییر این موضوع ندارد. در حالی که از نظر فنی امکان «هَک» یا کنترل بیتکوین وجود دارد، اما در گام 1 توضیح دادم که چرا این اتفاق هرگز نمیافتد.
بیتکوین فرصتی برای افرادِ بدون بانک است تا ثروت خود را به روشی امن ذخیره کنند و رشد دهند، جایی که هیچ کس را نمیتوان محدود یا از آن محروم کرد و به امتیاز اعتباریِ شما نیز اهمیتی نمی دهد!
حریم خصوصی
در بانکداری سنتی، شما بر اساس احراز هویتِ دولتی، تحت قوانین و محدودیتهایی قرار میگیرید. این امر همه را مستعدِ تقلب میکند. اگر شخصی هویت شما را بدزدد، میتواند کارتهای بانکی را هک کند، به نام شما خرید یا کلاهبرداری کند و ثروت و اعتبار شما را از بین ببرد.
با بیتکوین، مشارکت شما به هویت شما بستگی ندارد. همه و همه میتوانند به صورت ناشناس فعالیت و مشارکت کنند، زیرا نامها و دادههای شخصی شما به تراکنشهای بلاکچین بیتکوین متصل نیستند.
اگرچه اکثر صرافیهای ارزهای دیجیتال (مکانهایی که میتوانید بیتکوین بخرید) به فرآیندِ «مشتری خود را بشناسید» (KYC) مجهز شدهاند و از شما میخواهند هویت خود را با یک عکس یا ویدئوی سلفی و کارت شناسایی عکس دار تأیید کنید، اما پس از اینکه بیتکوین خود را از صرافی خارج و به کیف پول خودتان وارد کردید، همه تراکنشها از آن لحظه به بعد ناشناس خواهند بود. در خصوص کیف پول ارز دیجیتال و احراز هویت در صرافیهای متمرکز و انتقال رمزارز به صرافی، مطالبی در گامهای بعدی برای شما عزیزان آماده کردهام.
در نهایت، هیچ کس بیتکوین را در بالاترین سطح، کنترل نمیکند. اما بیتکوین به شما این امکان را میدهد که بانک خود باشید و ثروت خود را کاملاً بدون نظارت شخصی دیگر کنترل کنید.
اثباتپذیری
بیتکوین نوعی خاص از اعتبارسنجی را ممکن میسازد که با فیات (پول با پشتوانه دولت) امکان پذیر نیست. به عنوان مثال، تعداد زیادی اسکناس دلار جعلی در گردش هستند (وزارت خزانه داری ایالات متحده تخمین میزند که از هر 10000 اسکناس، یک اسکناس تقلبی است) که افراد معمولی قادر به کشف آنها نیستند. اما هیچ کس نمیتواند بیتکوین جعلی ایجاد کند، زیرا شبکه بیتکوین از طریق یک بلاکچینِ عمومی و به کمک رمزنگاری، ایمن شده است طوری که هر کسی میتواند به هر مقدار بیتکوین واقعی، دسترسی داشته باشد و اعتبار آن را احراز کند.
تورم
دولتها مجاز هستند هر زمان که بخواهند عرضه پولی را افزایش دهند. آنها از شما میخواهند که فکر کنید همه چیز تحت کنترل است (و به معنای واقعی کلمه اینطور است). مسئله در اینجا نهفته: آنها در حالی که با شما دست میدهند از پشت به شما خنجر میزنند. با نگاهی به چاپ گزاف پول در کشورهایی مانند ونزوئلا و زیمبابوه، میبینیم که تورم شدید در این کشورها در حال وقوع و پیشرفت است. اگر بخواهیم از تاریخ درس بگیریم، باید راهحلهای کارآمدی برای آسیبپذیریهایی که ارزهای قبلی قربانیِ آن شدهاند، دریابیم. اما به جای نگرانی زیاد در مورد چیزهایی که نمیتوانیم در فیات تغییر دهیم، میتوانیم به دنبال راه حلهای واقعی باشیم.
قبلاً ما فقط میتوانستیم رویاهای چنین چیزهای غیرممکنی را داشته باشیم. اکنون، ما بیتکوین داریم. در بیتکوین، هیچ کس کنترلی ندارد. عرضه بیتکوین به 21 میلیون محدود شده است. هرگز بیتکوینی بیشتر از آن وجود نخواهد داشت. هیچ کس نمیتواند مانند دلاری که در حال حاضر چاپ میکنیم، بیتکوین بیشتری چاپ کند و حجم پول را افزایش دهد. برخلاف ارزهای فیات، بیتکوین به مرور زمان قدرت خرید شما را از بین نمی برد و در خصوص بیتکوین شما دچار تورم نمیشوید.
هیچ کس نمی داند سقف 21 میلیون بیتکوین از کجا میآید. این احتمالا فقط یک عدد دلخواه بوده است. با این حال، مهم این است که این عدد هرگز قابل تغییر نیست. این در کدِ نرمافزارِ بیتکوین قرار داده شده. بدیهی است که بیش از 21 میلیون نفر در جهان وجود دارد. این بدان معنی است که همه نمیتوانند یک بیتکوین کامل داشته باشند. در واقع، دو برابر تعداد میلیونرهای فعلی، بیتکوین در جهان وجود دارد. این باید به شما نوید ارزشمندتر شدن بیتکوین در آینده را بدهد، زیرا پذیرش بیتکوین همچنان در حال رشد است.
در حالی که دلارهای فیات را میتوان بی حد و حصر چاپ کرد. نتیجۀ سقف عرضه بیتکوین، «کمیابی» یا Scarcity است. با افزایش تقاضا برای بیتکوین، قیمت آن و در نتیجه قدرت خرید آن نیز افزایش مییابد.
بیتکوین پولی است که مشکلات مربوط به کاهش ارزش پول را حل میکند. در گام 6 از گامهای آموزشیِ 21 گانۀ کریپتو منتور، سقف عرضه ثابت بیتکوین را بررسی میکنم و میآموزیم که چرا بیتکوین هرگز قدرت خرید خود را مانند هر پول دیگری از دست نمیدهد.
استاندارد بیتکوین
زبان مشترک مردم دنیا به نظر میرسد ممکن است انگلیسی باشد. وسایل ارتباطی رایج ما مبتنی بر وب است. اما سیستم پولی ما در حال حاضر یک آشفتگیِ محض است که میتوان آن را تحت استاندارد بیتکوین برطرف کرد. با یک ارز مشترک که بر یک قدرت متمرکزِ مرکزی متکی نیست و از جنگ نیز به دور است. بیتکوین میتواند تبدیل به واحد پول جهانی ما شود که مرز یا مجوزی نمی شناسد و ما را یک قدم دیگر به سمت رسیدن به «تمدن جهانی» نزدیک تر میکند.
یورو به عنوان یک مطالعه موردی
اتحادیه اروپا بیشتر اروپا را تحت یک واحد پولی مشترک متحد کرده است. این امر باعث میشود که کشورهای اتحادیه اروپا از نظر اقتصادی به شیوهای باثبات و کارآمد رشد کنند. ارز مشترک امکان تصرف بازار بزرگتری را فراهم میکند که میتواند به راحتی مبادلات و عملیات تجاری را در سراسر مرزها به اشتراک بگذارد و در عین حال ثبات و همکاری بین کشورها را حفظ کند.
فقط یک نقص بزرگ وجود دارد: متمرکز است. بانک مرکزی اروپا (ECB)، مانند هر بانک مرکزی دیگری، این اختیار را دارد که استراتژیِ سیاست پولی خود را با دیکته کردنِ رویههای تورمیِ مدنظر و افزایش عرضه پولی، آنگونه که صلاح میداند، عمل کند. این بدان معناست که اعتماد به بانک مرکزی اروپا لازم است.
از بین بردن اعتماد
کشوری مانند ایالات متحده احتمالا هرگز به ارز اتحادیهای که مستلزم اعتماد به سایر کشورها است نمی پیوندد زیرا این کشور میخواهد یک سنگر قدرتمند باشد و در حال حاضر هم همینطور است. به همین دلیل است که یک واحد پول جهانی متمرکز هرگز عملیاتی نخواهد شد، زیرا کشورها دائماً بر سر قدرت در حال جنگ هستند.
متأسفانه، بسیاری از کشورهای دیگر به دلار آمریکا به عنوان ارز ذخیره متکی هستند، زیرا ارزهای بومی آنها به اندازه دلار آمریکا کارآمد نیست. این باعث ایجاد عدم تعادل و وابستگی به یک دولت ملی میشود که دیگران کنترلی بر آن ندارند. همه ارزهای فیات کشتیهای در حال غرق شدن هستند و اتفاقاً کشتیِ دلار آمریکا در آبهای جذابتری برای غرق شدن قرار دارد.
بیتکوین بسیار مهربانانه این مشکل را با عدم نیاز به اجازۀ یک مرجع متمرکز برای عملکرد صحیح، حل میکند طوریکه اجازه میدهد ساز و کارهای اقتصادِ بازار آزاد به طور ارگانیک مانند دومینو در جای خود قرار گیرند.
بیتکوین نیاز به سیستم شکنندۀ اعتماد را که دائماً در موازنه قوا بالای سر ما معلق است، از بین میبرد.
بیتکوین ممکن است چیزی باشد که جهان را به روشی متحد میکند که قبلا هرگز انجام نشده بود. اما فقط یک سیاست پولی مشترک بالقوه جهانی را عملیاتی نمیکند. در واقع، موارد بسیاری میتوانند بر روی شبکه بیتکوین ساخته شوند و به ما این امکان را دهند که اینترنتی ایجاد کنیم که همان امنیت و شفافیت بلاکچین بیتکوین را داشته باشد.
با بیتکوین، هیچ کس به تنهایی نمیتواند حکم کند که بیتکوین ارزش دارد. در عوض، کل شبکۀ بیتکوین با اختصاص یک ارزش پولیِ خاص به بیتکوین، بسته به تقاضای آن (که در طول زمان افزایش مییابد) موافقت میکند. ناگفته نماند که این کار را بدون تهدید، خشونت و قدرتی انجام میدهد که همه ارزهای فیات از آن استفاده میکنند. ارزش شبکه بیتکوین و تمام تراکنشهایی که در آن انجام میشود توسط زنجیره بلوکی که بهطور خودکار و بدون واسطه مدیریت میشود، ایمن میگردد.
برخلاف طلا، بیتکوین را نمیتوان برای ساخت جواهرات ذوب کرد یا برای تزئین غذای لذیذتان نمیتوان آن را به شکل ورقهای نازک درآورد. هدف بیتکوین ارائه خدمات فیزیکی به شما نیست و صرفاً یک وسیله مبادله، ذخیره ثروت، و پول نقد الکترونیکی همتا به همتا (شخص به شخص و بدون واسطه) است که میتوانید کلید دسترسی به آن را در ذهن خود حفظ کنید!
و صادقانه بگویم، این یک مزیت نسبت به طلا است. ارزش آن به موارد استفاده فیزیکی وابسته نیست و در عوض به یک کمیابیِ کاملاً قابل پیشبینی متکی است.
اما اگر نمی خواهید از این پول اینترنتی جادویی استفاده کنید، میتوانید شمشهای طلای سنگینی را بخرید که نگهداریِ آن گران است و دعا کنید که شاهد استخراج طلا از سیارههای دیگر یا سرازیر شدن ذخایر کشف شدۀ جدید و افزایش عرضۀ طلا نباشیم. اگر واقعاً این اتفاق بیفتد، شما نمیتوانید طلای خود را به سرعت و قبل از افت شدید قیمت آن بفروشید.
چرا برخی دولتها میخواهند بیتکوین را ممنوع کنند؟
دولتهایی که سعی میکنند قدرت بانک مرکزی خود را حفظ کنند، در حال القاء این موضوع هسنند که بیتکوین شَری است که علیه بهبود جامعه عمل میکند.
به نقل از سناتور الیزابت وارن: «ارزهای رمزنگاریشده توانایی دولت را برای حفظ رشد اقتصادیِ قوی در طول زمان تضعیف میکنند… سرقت آنلاین، قاچاق مواد مخدر، حملات باجگیری و سایر فعالیتهای غیرقانونی، همگی با کریپتو آسانتر شدهاند.»
کارشناسان تخمین میزنند که در سال گذشته بیش از 412 میلیون دلار از طریق ارزهای دیجیتال به مجرمان باج داده شده است. با این حال، او و (به شکل مشابه) سایر سیاستمداران به این موضوع اشاره نمیکنند که طبق برآوردهای سازمان ملل، سالانه بین 800 میلیارد تا 2 تریلیون دلار پول فیات در سطح جهان پولشویی میشود (حدود 400 برابر بیشتر از ارزهای دیجیتال). در سال 2020، سهم مجرمانه از تمام فعالیتهای ارزهای دیجیتال تنها 0.34 درصد بود.
به نظر میرسد همه چیز به کنترل مربوط میشود: دولت در حال حاضر اقتصاد را با دستکاری سیاستهای مالی و پولی برای تقویت رشد اقتصادی تنظیم میکند. اما اعتماد ما به دولت یعنی اعتماد ما به افرادی که صداقت ندارند، بر اساس لابی تصمیم میگیرند، و با افتخار، بانکهای بزرگ را بدون توجه به اتفاقاتی که برای مردم میافتد، نجات میدهند (برای مثال، به بحران مالی 2008 نگاه کنید).
در چین، بیتکوین بارها به اشکال مختلف «ممنوع» شده است. به طور کلی، موضع چین بسیار ضد بیتکوین بوده است، زیرا آنها میخواهند یوان دیجیتال را به شکل CBDC (Central Bank Digital Currency یعنی ارز دیجیتال بانک مرکزی) ایجاد کنند تا بتوان آن را کنترل و نظارت کرد. بیتکوین کسانی را که کنترلِ متمرکز دارند میترساند از این جهت اگر مردم چیزی را انتخاب کنند که دولتها دیگر نتوانند آن را دستکاری و کنترل کنند، نسبت به متوقف کردن آن اقدام میکنند. اما این کار حتی با قطع اینترنت نیز به جایی نخواهد رسید!
نگرانی از پذیرش انبوه
اگر دولت بکوشد بیتکوین یا ارزهای دیجیتال را ممنوع کند، آنچه به احتمال زیاد نتیجه خواهد داد، واکنش بزرگ جامعه ارزهای دیجیتال است که توجه رسانههای سراسر جهان را به خود جلب میکند و باعث میشود افرادی که قبلا هرگز به بیتکوین علاقهمند نبودند، اکنون حداقل شروع به بررسی آن کنند. اما «اگر دولت نتواند بیتکوین را متوقف کند چه؟ آنها حداقل میتوانند مردم را از پذیرش آن بازدارند، درست است؟»
دولتها ممکن است فکر کند که میتواند پذیرش بیتکوین را کند نمایند، اما تلاشهای آنها ممکن است برای آنها نتیجه خوبی نداشته باشد.
اجازه دهید شما را با قانون پیامدهای ناخواسته آشنا کنم. برخی از نمونههای مورد علاقه من عبارتند از اثر کبرا و اثر استرایسند. هر دو نمونههایی از موقعیتهایی هستند که در نهایت دقیقاً خلاف آنچه در نظر گرفته شده بود اتفاق افتاد.
هر بار که بیتکوین «ممنوع» اعلام میشود، بزرگترین کمپین بازاریابی رایگانی میگردد که بیتکوین تا به آن زمان داشته است.
نهایتاً دیوارهایی که برای عقب نگه داشتن مردم کشیدهاند فرو میریزد. این انقلابی است علیه سیستم مالی فاسد موجود که برای مدت طولانی به بسیاری آسیب رسانده است، و چه رهبران ما بخواهند آن را بپذیرند یا نه، تغییر در راه است.
نوسان شدید قیمت بیتکوین چه تاثیری در مسیر استاندارد بیتکون میگذارد؟
وقتی در مورد ناپایداری ارزهای فیات صحبت میکنیم دولتهایی به ذهن میآیند که میتوانند فاسد شوند و تصمیمات مالی ضعیفی مانند چاپ مقادیر گزاف پول بگیرند. اما نگرانیهایی نیز در مورد بی ثباتی در بیتکوین وجود دارد، زیرا قیمت بیتکوین آنقدر نوسان میکند که نمیتواند به عنوان یک ارزِ روزانه مورد استفاده قرار گیرد.
در اینجا بین بی ثباتیها تفاوت وجود دارد: بیتکوین امن است، فیات ناامن است. بیتکوین بی ثبات است، فیات قیمت نسبتاً ثابتی دارد (حداقل در کشورهای قدرتمند). برای استفاده از بیتکوین به روشی که در حال حاضر از فیات استفاده میکنیم، بیتکوین نیاز دارد که پایدار شود. بنابراین، این سوال باقی میماند: چگونه میتوانیم استاندارد بیتکوین را اجرا کنیم، در حالی که قیمتش بر حسب دلار یا سایر ارزهای فیات تا این حد نوسان دارد؟
آیا بیتکوین جایگزین فیات میشود؟
چند سناریوی فرضی وجود دارد که میتواند اجرا شود. برخی از مردم فکر میکنند فیات هرگز ناپدید نمیشود، در حالی که برخی دیگر فکر میکنند که بیتکوین به طور کامل سیستم مالی موجود را واژگون خواهد کرد. هر اتفاقی که بیفتد، یک چیز همچنان صادق است: بیتکوین میماند و به ایفای نقشی فزاینده در سیستم مالیِ جهانیِ ما ادامه خواهد داد.
به طور واقع بینانه، بیتکوین بازنگری کامل فیات را انجام نخواهد داد. با این حال، هر چیزی ممکن است، و این سناریویی است که قبلا اجرا نشده است و به همین دلیل تصور آن بسیار سخت است. اگر قرار بود بیتکوین جایگزین فیات شود، احتمالاً به حسن نیت و اقبالِ دولتهای سراسر جهان نیاز دارد تا به سمت این ارز غیرمتمرکز بروند. با شناختی که از دولتهای داریم، این سناریو بسیار بعید به نظر میرسد.
در عوض، مسیر پذیرش جهانی بیشتر شبیه این است که افراد، ذخایر ثروتی انتخاب کنند که خود بر آن تسلط داشته باشند. به خاطر داشته باشید که از آنجایی که بیتکوین به مجوز نیاز ندارد، انجام اقدامات حریم خصوصیِ مناسب به این معنی است که استفاده و نگهداری از بیتکوین میتواند در جاهایی اتفاق بیفتد که دور از نظارت و کنترل دولتها باشد.
به احتمال زیاد، ما به استفاده از بیتکوین به عنوان ذخیره ثروت (داراییهایی مانند املاک یا سهام) ادامه خواهیم داد. با ذخیره بخشی از بیتکوین به عنوان وثیقه، مردم میتوانند برای پرداخت هزینههای زندگی روزانه، پولِ فیات قرض کنند. چند وامدهنده در برخی کشورها وجود دارند که قبلاً این قابلیت را اجرایی کردهاند.
CBDC ها: ارزهای دیجیتال بانک مرکزی
بسیاری از سیاستمداران خواستار اجرای CBDCها – یک ارز دیجیتال متمرکز – هستند که به دولتها اجازه میدهد تا نظارت و کنترل مرکزی خود را در مورد سیاستهای پولی حفظ کنند. این، در صورت اجرا، ممکن است با حریم خصوصی کمتری نسبت به سیستم پول نقدی که ما هنوز از آن استفاده میکنیم، همراه باشد.
آنها به شکل احمقانهای فکر میکنند که این کار کل صنعت ارزهای دیجیتال را از بین میبرد. با این حال، بسیاری از مردم از CBDCهایی مانند یوان دیجیتال که به طور بالقوه نقض حریم خصوصی و امنیت شخصی را اعمال میکنند، میترسند. همین موضوع ممکن است پذیرش بیتکوین را به سمت جلو سوق دهد زیرا مردم به دنبال تنها راه حل واقعیِ پولِ مستقل یعنی بیتکوین هستند.
قیمت کالاهای مصرفی
وقتی به نوسانات بیتکوین فکر میکنیم، آن را بر حسب ارزشش به دلار یا هر ارز فیات دیگری که باشد، محاسبه میکنیم. اما اگر واقعاً استاندارد بیتکوین را بپذیریم (بازار بدون فیات) پس دقیقاً قیمت بیتکوین را با چه چیزی مقایسه میکنیم؟ آیا یک بیتکوینِ امروز همان یک بیتکوینِ فردا نیست؟ آیا 50 ساتوشی همان 50 ساتتوشی نیست؟ (هر بیتکوین 100،000،000 ساتوشی است: 1BTC = 100,000,000 SAT)
با پیشرفت فناوری، کالاهای مصرفی به طور طبیعی باید ارزانتر شوند. اما دولتهای مرکزی تلاش میکنند تا بازارها را دستکاری کنند و به هر قیمتی از کاهش تورم جلوگیری کنند، پس از شما دعوت میکنم در مورد جایگزین شدنِ سیستم فعلی با بیتکوین فکر کنید. برای مطالعه بیشتر در مورد این موضوع، شما را تشویق میکنم که کتاب «قیمت فردا»، نوشته جف بوث را بخوانید.
چگونه هوش مصنوعی در این مرحله کمک میکند
هوش مصنوعی نقش متحولکنندهای در درک، تحلیل و استفاده از ارزهای دیجیتال ایفا میکند:
۱. آموزش و سادهسازی
- مدرسان مجهز به هوش مصنوعی (مانند Copilot) مفاهیم پیچیده بلاکچین را به زبان ساده توضیح میدهند.
- مثال: توضیح توابع هش یا تمرکززدایی با قیاس و آزمونهای تعاملی.
۲. تحلیل بازار
- مدلهای هوش مصنوعی الگوهای نوسانات قیمت را تشخیص میدهند و بینشهای پیشبینیکننده ارائه میدهند.
- مثال: شناسایی فعالیتهای معاملاتی غیرمعمول که ممکن است نشاندهندهی طرحهای پامپ و دامپ باشد.
۳. تشخیص تقلب
- هوش مصنوعی تراکنشهای بلاک چین را برای شناسایی فعالیتهای مشکوک اسکن میکند.
- مثال: تشخیص آدرسهای کیف پول مرتبط با باجافزار یا پولشویی.
۴. مدیریت سبد سهام
- ابزارهای هوش مصنوعی، استراتژیهای تنوعبخشی را بر اساس پروفایلهای ریسک کاربر توصیه میکنند.
- مثال: پیشنهاد ترکیبی از بیتکوین، اتریوم و استیبلکوینها برای ایجاد تعادل در سرمایهگذاری.
۵. تحلیل احساسات
- هوش مصنوعی رسانههای اجتماعی و اخبار را رصد میکند تا احساسات بازار را ارزیابی کند.
- مثال: پیشبینی حرکات کوتاهمدت قیمت بر اساس روندهای توییتر.
موارد استفاده / مثالها
- رباتهای معاملاتی ارزهای دیجیتال : رباتهای مبتنی بر هوش مصنوعی، معاملات را به طور خودکار بر اساس سیگنالهای بازار انجام میدهند.
- کیف پولهای هوشمند : هوش مصنوعی به کاربران کمک میکند تا کلیدهای خصوصی خود را به طور ایمن مدیریت کنند و آنها را از تلاشهای فیشینگ مطلع میسازد.
- رگتک (فناوری نظارتی) : هوش مصنوعی با خودکارسازی تأیید هویت، به صرافیها در رعایت قوانین KYC/AML کمک میکند.
- پلتفرمهای آموزشی کریپتو : هوش مصنوعی مسیرهای یادگیری را برای مبتدیان در مقابل معاملهگران پیشرفته شخصیسازی میکند.
سوالات متداول
سوالات متداول در مورد بیت کوین، کریپتو و ارزهای دیجیتال
س: تفاوت ارز دیجیتال و ارز دیجیتال چیست؟
ج: ارز دیجیتال به نسخههای الکترونیکی پول سنتی (مانند دلار یا ریال در برنامههای بانکی) اشاره دارد. ارز دیجیتال یک ارز غیرمتمرکز و مبتنی بر بلاکچین (مانند بیتکوین یا اتریوم) است که از رمزنگاری برای امنیت استفاده میکند و به بانکها یا دولتها متکی نیست.
س: چرا بیت کوین ایجاد شد؟
ج: بیت کوین برای از بین بردن نیاز به بانکهای متمرکز و دولتها در تراکنشهای مالی طراحی شده است. این ارز دیجیتال امکان انتقال همتا به همتا را فراهم میکند، از طریق یک سقف عرضه ثابت (۲۱ میلیون سکه) در برابر تورم محافظت میکند و از طریق فناوری بلاکچین، حریم خصوصی و قابلیت تأیید را ارائه میدهد.
س: ارز دیجیتال چه تفاوتی با پول فیات دارد؟
ج: پول فیات (مانند دلار آمریکا) توسط دولت صادر میشود و میتواند بدون محدودیت چاپ شود و منجر به تورم شود. ارز دیجیتال غیرمتمرکز است، عرضه محدودی دارد و توسط بلاکچین ایمن شده است و آن را در برابر تورم و جعل مقاوم میکند.
س: بیتکوین چه مشکلاتی را حل میکند؟
ج:
- وابستگی به بانکها برای تراکنشها را از بین میبرد.
- دسترسی مالی را برای افراد بدون حساب بانکی فراهم میکند.
- در برابر تورم و کاهش ارزش پول محافظت میکند.
- تراکنشهای ناشناس و امن را امکانپذیر میکند.
- انتقال ارزش جهانی و بدون مرز را ارائه میدهد.
س: هوش مصنوعی چگونه میتواند به درک و استفاده از ارزهای دیجیتال کمک کند؟
ج:
- آموزش: مدرسان هوش مصنوعی مفاهیم بلاکچین را ساده میکنند.
- تشخیص کلاهبرداری: هوش مصنوعی تراکنشها را برای یافتن فعالیتهای مشکوک اسکن میکند.
- تحلیل بازار: هوش مصنوعی روند قیمت و نوسانات را پیشبینی میکند.
- مدیریت سبد سهام: هوش مصنوعی استراتژیهای تنوعبخشی را پیشنهاد میدهد.
- ردیابی احساسات: هوش مصنوعی رسانههای اجتماعی را رصد میکند تا حال و هوای بازار را ارزیابی کند.
س: نمونههای واقعی استفاده از ارزهای دیجیتال چیست؟
ج:
- پرداختها: خرید کالا/خدمات با بیتکوین.
- حوالههای ارزی: ارسال سریع و ارزان پول به آن سوی مرزها.
- سرمایهگذاریها: نگهداری کریپتو به عنوان یک ابزار ذخیره ارزش.
- قراردادهای هوشمند: خودکارسازی توافقنامهها در پلتفرمهایی مانند اتریوم.
- استیبل کوینها: استفاده از USDT یا USDC برای تراکنشهای دیجیتال پایدار.
س: آیا ارزهای دیجیتال در همه جا قانونی هستند؟
ج: خیر. برخی کشورها (مانند السالوادور) بیت کوین را پذیرفتهاند، در حالی که برخی دیگر (مانند چین) آن را محدود یا ممنوع کردهاند. مقررات بسیار متفاوت است و بسیاری از دولتها در حال بررسی ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) به عنوان جایگزین هستند.
س: آیا بیت کوین میتواند جایگزین پول فیات شود؟
ج: بعید است که در آینده نزدیک به طور کامل جایگزین پول فیات شود. در عوض، بیت کوین بیشتر به عنوان یک ذخیره ارزش (مانند طلای دیجیتال) استفاده میشود، در حالی که پول فیات همچنان برای تراکنشهای روزمره غالب است. سیستمهای ترکیبی (کریپتو + فیات) در حال ظهور هستند.
س: افراد مبتدی باید چه خطراتی را در مورد ارزهای دیجیتال بدانند؟
ج:
- نوسان: قیمتها میتوانند به طرز چشمگیری نوسان کنند.
- امنیت: از دست دادن کلیدهای خصوصی به معنای از دست دادن سرمایه است.
- مقررات: قوانین در هر کشور متفاوت است.
- کلاهبرداری: صرافیهای جعلی و تلاشهای فیشینگ رایج هستند.
- فناوری: نیاز به درک اولیه از کیف پولها و بلاکچین دارد.
س: چگونه میتوانم با خیال راحت از ارزهای دیجیتال استفاده کنم؟
ج:
- اصول اولیه (بلاکچین، کیف پول، صرافیها) را یاد بگیرید.
- از صرافیهای معتبر با احراز هویت مشتری (KYC) استفاده کنید.
- ارزهای دیجیتال را در کیف پولهای امن (سختافزاری یا نرمافزاری) ذخیره کنید.
- سرمایهگذاریها را متنوع کنید؛ همه سرمایه خود را روی یک سکه نگذارید.
- از آخرین مقررات و روندهای بازار مطلع باشید.
قبل از ادامه به گام 3، بیائیم با نماد (BTC,ETH, …) و نشانِ (لوگو) بیست رمزارز برتر بازار از لحاظ ارزشِ بازار آشنا شویم:
این نکته هم بدانید که در برخی از وبسایتها و صرافیها، نماد بیتکوین، XBT میباشد!
در این لینک میتوانید به جستجو و بررسی تعدادی از رمزارزهای مختلف با کاربردهای متنوع بپردازید: